اکنون که در حال خواندن این مقاله می‌باشید حتما نام قرارداد هوشمند یا Smart Contract را شنیده اید و به دنبال آن هستید که اطلاعاتی در این زمینه کسب نمایید. قرارداد هوشمند یا Smart Contract در یک عبارت کوتاه به عنوان یک قرارداد خوداجرا معرفی می‌شود که شرایط توافق بین خریدار و فروشنده در قالب کدهایی نوشته شده و در یک شبکه بلاکچین وجود دارد. این نوع از قراردادها به طور معمول پس از انجام برخی از شرایط از پیش تعیین شده اجرا می شوند.
در ادامه به معرفی کامل قرارداد هوشمند خواهیم پرداخت. همچنین بررسی خواهیم نمود عملکرد آن چگونه است، دارای چه مزایایی میباشد و استفاده از آن با چه مشکلات و چالش‌هایی همراه است. تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
قرارداد هوشمند Smart Contract چیست؟
قراردادهای هوشمند در بلاکچین، قراردادهای دیجیتالی هستند که روی یک بلاکچین ذخیره می شوند. آنها معمولاً پس از انجام برخی از شرایط از پیش تعیین شده اجرا می شوند.علاوه بر این، از آنها برای خودکارسازی اجرای توافق استفاده می شود. بنابراین، همه شرکت‌کنندگان می‌توانند بلافاصله بدون دخالت شخص ثالث و بدون اتلاف زمانی، به نتیجه نگاه کنند. به علاوه، می‌توان گردش‌های کاری را خودکار کرد و در صورت برآورده شدن شرایط، اقدام بعدی را آغاز کرد.
همچنین می‌توان گفت یک قرارداد هوشمند از قدرت بلاکچین غیرمتمرکز برای حذف اجرای قراردادهای قانونی توسط شخص ثالث استفاده می کند. هنگامی که هر دو طرف با شرایط قرارداد هوشمند موافقت کردند، قرارداد هوشمند خود به خود اجرا می شود. بلافاصله، شرایط قرارداد برنامه‌ریزی می‌شود و روی بلاکچین قرار می‌گیرد و قرارداد را غیرقابل تغییر می‌کند، به طوری که حتی سازنده یک قرارداد هوشمند نمی‌تواند پس از توافق آن را تغییر دهد. اگر یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نکند، جریمه های توافق شده به آن طرف تعلق می گیرد. قراردادهای هوشمند همچنین از مزایای دیگر فناوری بلاکچین مانند افزایش امنیت و پایداری بهره می برند.
عملکرد قرارداد هوشمند چگونه است؟
قراردادهای هوشمند از کد برای اجرای توافقات بین طرفین خود استفاده می کنند. از آنجایی که کد فقط می تواند به روشی که برنامه ریزی شده است عمل کند، قراردادهای هوشمند هرگونه عدم اطمینان در مورد شرایط یا نتیجه یک توافق را از ابتدا حذف می کنند.
ابتدایی ترین شکل قرارداد هوشمند، قرارداد مشروط است. قراردادهای هوشمند مشروط به شکل عبارات “if/then/else” هستند که در اکثر زبان های برنامه نویسی مشترک است. قراردادهای هوشمند از این زبان برنامه نویسی منطقی برای قراردادهای قانونی استفاده می کنند. این مثال ساده را در نظر بگیرید:
آلیس دو بیت کوین با نرخ بهره 5 درصد به باب قرض می دهد و باب وثیقه نامشخصی می گذارد. آلیس و باب توافق می کنند که وام ظرف یک سال بازپرداخت شود. همه این اطلاعات در یک قرارداد هوشمند برنامه ریزی شده و وثیقه در امان نگه داشته می شود. اگر باب وام را به موقع بازپرداخت کند، قرارداد هوشمند به طور خودکار وثیقه او را به او باز می گرداند. در غیر این صورت، اگر او نتواند وام را بازپرداخت کند، قرارداد هوشمند وثیقه او را در اختیار آلیس قرار می دهد.
اکثر قریب به اتفاق قراردادهای هوشمند با استفاده از زبان Solidity در پلتفرم اتریوم برنامه ریزی شده اند. در اتریوم، ارسال یک قرارداد هوشمند مستلزم کارمزد اندکی به نام گس است. برنامه نویسان برای تامین توان محاسباتی مورد نیاز برای اجرای کد قرارداد هوشمند، این کارمزد را به شبکه می پردازند. برخی از کاربران اتریوم که ماینر نامیده می شوند، قدرت پردازش خود را به اعتبار قراردادهای هوشمند اختصاص می دهند. در مقابل، ماینرها توکن های اتریوم به نام اتر را به عنوان پرداخت دریافت می کنند. مقدار گس مورد نیاز یک قرارداد هوشمند به پیچیدگی آن و نسبت فعلی شبکه از ماینرها به درخواست های قرارداد هوشمند بستگی دارد.
بیشتر بدانید: دستگاه ماینر چیست؟ بررسی مزایا و معایب آن
مزایای قراردادهای هوشمند چیست؟
این قراردادها در حال حاضر دارای مزایای متعددی نسبت به قراردادهای سنتی هستند. این تعداد احتمالاً در آینده با پیشرفت فناوری افزایش خواهد یافت. در حال حاضر، در اینجا ده مزیت استفاده از آنها وجود دارد.
1. دقت
یکی از الزامات اولیه یک قرارداد هوشمند، ثبت تمام شرایط و ضوابط با جزئیات صریح است.
2. شفافیت
شرایط و ضوابط این قراردادها کاملاً قابل مشاهده و قابل دسترسی برای همه طرف های مربوطه است. پس از انعقاد قرارداد هیچ راهی برای مناقشه با آنها وجود ندارد.
3. ارتباط شفاف
نیاز به دقت در جزئیات قرارداد باعث می شود همه چیز صریح باشد. جایی برای سوء تفاهم یا تفسیر نادرست وجود ندارد. بنابراین، قراردادهای هوشمند می توانند کارایی از دست رفته به دلیل شکاف در ارتباطات را به شدت کاهش دهند.
4. سرعت
این قراردادها با کد نرم افزاری اجرا می شوند و به صورت زنده در اینترنت هستند. در نتیجه می توانند تراکنش ها را خیلی سریع انجام دهند. این سرعت می تواند زمان مورد نیاز برای انجام بسیاری از فرآیندهای تجاری سنتی را کاهش دهد. نیازی به پردازش دستی اسناد نیست.
5. امنیت
قراردادهای خودکار از بالاترین سطح رمزگذاری داده های موجود در حال حاضر استفاده می کنند، که همان استانداردی است که ارزهای دیجیتال مدرن از آن استفاده می کنند. این سطح از محافظت، آنها را در میان امن ترین موارد در شبکه جهانی وب قرار می دهد.
6. ذخیره سازی و پشتیبان گیری
این قراردادها جزئیات اساسی را در هر معامله ثبت می کنند. بنابراین، هر زمان که جزئیات شما در یک قرارداد استفاده شود، به طور دائم برای سوابق آینده ذخیره می شود. در صورت از بین رفتن داده ها، این ویژگی ها به راحتی قابل بازیابی هستند.
مشکلات و چالش‌های قرارداد هوشمند
درست مانند هر فناوری دیگری، قراردادهای هوشمند نیز عاری از مشکلات و چالش ها نیستند. چالش های اصلی دنیای قراردادهای هوشمند شامل موارد زیر است:
- بلاکچین به عنوان یک مرحله نوپا بر پذیرش قراردادهای هوشمند نیز تأثیر می گذارد. همچنین، کسب‌وکارها باید برای اجرای قراردادهای هوشمند بر چالش‌های زیادی غلبه کنند زیرا ابتدا به یک شبکه غیرمتمرکز مبتنی بر دفتر کل نیاز دارند.
- هر برنامه قرارداد هوشمند باید از مقررات مبتنی بر اکوسیستم و مکانی که باید در آن اجرا شود، پیروی کند.
- قراردادهای هوشمند هنوز با رویکردها و راه حل های متعدد موجود به صورت آنلاین استاندارد نشده اند.
- تسلط بر قراردادهای بلاکچین و هوشمند آسان نیست. بنابراین، توسعه‌دهنده نه تنها باید استعداد کدنویسی را داشته باشد، بلکه باید جنبه قانونی کدی را که برای قرارداد می‌نویسد نیز درک کند. جدای از آن، قضات و سازمان های حقوقی باید بتوانند قوانین را درک کنند.
- قراردادهای هوشمند مواردی نیستند که بتوان آنها را به سیستم اضافه کرد. این باعث می‌شود که امکان افزودن یا اجرا، به‌ویژه در یک اکوسیستم تجاری پیچیده وجود نداشته باشد.
پلتفرم های قرارداد هوشمند
در زیر، برخی از پرکاربردترین پلتفرم‌ها برای توسعه و اجرای قراردادهای هوشمند در بلاکچین را بررسی می‌کنیم:
- اتریوم Ethereum: قراردادهای هوشمند به زبان برنامه نویسی به نام Solidity نوشته شده و توسط ماشین مجازی اتریوم اجرا می شود. در حال حاضر محبوب ترین است.
- هایپرلجر Hyperledger: یک سیستم متن باز توسعه یافته توسط بنیاد لینوکس است که یک ارز رمزنگاری شده نیست، بلکه یک پلتفرم منعطف است که می توان قراردادهای هوشمند را بر اساس آن توسعه داد.
- پولکادات Polkadot: پولکادات جایگزینی برای بلاکچین است و به دلیل توانایی میزبانی پاراچین، مشهور است.
قرارداد هوشمند و بلاکچین
مفهوم قرارداد هوشمند در درجه اول مبتنی بر ایده فناوری بلاکچین است.
بلاکچین یک شبکه غیرمتمرکز از فهرست رو به رشدی از بلاک ها است که از طریق رمزنگاری به هم مرتبط شده اند. یک شبکه بلاکچین مانند یک پایگاه داده معمولی شامل یک نقطه مرکزی واحد نیست. داده‌هایی که در بلاکچین ذخیره می‌شوند بین تمام رایانه‌هایی که شبکه را تشکیل می‌دهند به اشتراک گذاشته می‌شود. بنابراین شبکه کمتر در معرض خرابی ها یا حملات احتمالی قرار می گیرد.
تراکنش‌هایی که از طریق بلاکچین انجام می‌شوند، در بلاک‌هایی دسته‌بندی می‌شوند که در یک زنجیره به هم مرتبط هستند. یک بلاک جدید تنها زمانی ایجاد می شود که بلاک قبلی تکمیل شود. بلاک ها به ترتیب زمانی خطی هستند و هر بلاک حاوی یک هش رمزنگاری از بلاک قبلی است.
بیشتر بدانید: هش ریت یا نرخ هش چیست؟
سخن پایانی
در این مقاله همانطور که مطالعه نمودید به معرفی کامل قرارداد هوشمند Smart Contract پرداختیم. قرارداد هوشمند همانطور که گفته شد، یک قرارداد خوداجرا است و شرایط قرارداد در قالب کدهایی نوشته می‌شود. این نوع از قراردادها پس از انجام شرایط از پیش تعیین شده، اجرا خواهند شد. از جمله مزایای آنها می توان به سرعت، امنیت، ذخیره سازی و پشتیبان گیری اشاره نمود. در مقابل مزایایی که قرارداد هوشمند دارد، استفاده از آن با چالش ها و مشکلاتی روبرو است که در این مقاله به توضیح هر یک پرداختیم. امیدواریم این مطالب در راستای شناخت قرارداد هوشمند برای شما مفید واقع شده باشد.
