خطرات استیبل کوین تتر (USDT) برای ایرانیان؛ معرفی جایگزین های تتر برای کاربران ایرانی
در سال‌های اخیر، استیبل‌کوین‌ها به‌ویژه تتر (USDT)، نقش مهمی در بازار رمزارزها ایفا کرده‌اند. کاربران ایرانی نیز به دلیل نوسانات شدید ریال و محدودیت‌های بانکی، تتر را به‌عنوان جایگزینی برای دلار انتخاب کرده‌اند. اما در پس این کاربرد گسترده، ریسک‌هایی پنهان است که می‌تواند سرمایه کاربران را به خطر بیندازد؛ مهم‌ترین آن‌ها خطر فریز شدن دارایی‌ها به‌دلیل تحریم‌ها است.
در این مقاله، به بررسی جزئیات این تهدید، شواهد واقعی از موارد فریز شدن تتر و پیامدهای آن برای کاربران ایرانی می‌پردازیم. در نهایت نیز چند جایگزین کم‌ریسک‌تر برای استفاده معرفی خواهیم کرد.
تتر چیست و چرا محبوب شد؟
تتر یک استیبل‌کوین با پشتوانه دلار آمریکاست که توسط شرکت Tether Limited منتشر می‌شود. قیمت آن همیشه معادل ۱ دلار است و برای بسیاری از کاربران، راهی برای حفظ ارزش سرمایه در برابر نوسانات سایر رمزارزهاست.
در ایران، تتر به‌دلیل مشکلات ساختاری نظام بانکی، تورم بالا و محدودیت در خرید ارز خارجی، به‌سرعت جای خود را میان معامله‌گران و مردم عادی باز کرد. اما ماهیت متمرکز تتر همان نقطه‌ای است که آن را به شمشیری دولبه تبدیل می‌کند.
خطر اصلی: فریز شدن حساب‌ها
یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها درباره تتر، امکان فریز شدن آدرس‌های مرتبط با آن است. شرکت Tether تاکنون بارها به درخواست نهادهای قضایی یا بر اساس سیاست‌های داخلی خود، آدرس‌هایی را مسدود کرده است.
بر اساس گزارش رسمی سایت ArzDigital، تتر در مجموع بیش از ۱.۱ میلیارد دلار USDT را در بیش از ۹۷۰ آدرس مختلف فریز کرده است. این آمار نگران‌کننده نشان می‌دهد که برخلاف تصور عمومی، استفاده از تتر همیشه امن نیست.
آیا ایرانی‌ها در خطرند؟
پاسخ کوتاه: بله، قطعی و جدی.
بر اساس گزارش‌ها، چندین آدرس مرتبط با کاربران ایرانی طی ماه‌های اخیر توسط شرکت Tether فریز شده‌اند. در برخی از این موارد، کاربران حتی هیچ فعالیت مشکوکی نداشتند، اما صرفاً به‌دلیل فعالیت در صرافی‌هایی که کاربران ایرانی را سرویس می‌دهند یا ارتباط با IPهای مشکوک، حساب‌هایشان مسدود شده است زیرا شرکت تتر طبق قوانین بین‌المللی حق فریز دارایی کاربران در کشورهای تحت تحریم از جمله ایران را دارد. این یعنی اگر شرکت Tether کوچک‌ترین شواهدی از ارتباط یک آدرس با ایران پیدا کند، می‌تواند آن را فریز کند.
سازوکار فریز چگونه عمل می‌کند؟
بر خلاف بسیاری از رمزارزهای غیرمتمرکز مانند بیت‌کوین یا اتریوم، تتر تحت کنترل مستقیم Tether Limited است. این شرکت می‌تواند با دستور یک قرارداد هوشمند، آدرس خاصی را بلاک کند تا هیچ تراکنشی از آن انجام نشود. نکته مهم اینجاست که حتی اگر دارایی روی کیف‌پول شخصی باشد (و نه در صرافی متمرکز)، باز هم امکان فریز وجود دارد؛ زیرا کنترل نهایی دارایی در دست تتر است، نه کاربر.
چه رفتارهایی می‌تواند منجر به فریز شود؟
بر اساس تجربه‌های ثبت‌شده در ایران و سایر کشورها، موارد زیر می‌توانند منجر به فریز شدن تتر شوند:
- استفاده از صرافی‌های ایرانی یا پلتفرم‌های مشکوک به همکاری با کاربران تحریم‌شده
- تراکنش مستقیم با آدرس‌هایی که قبلاً فریز شده‌اند
- استفاده از آی‌پی‌های ایرانی یا VPNهای ضعیف
- ارسال و دریافت تتر به آدرس‌هایی که در لیست نظارتی OFAC (وزارت خزانه‌داری آمریکا) قرار دارند
چرا موضوع تتر برای کاربران ایرانی حساس‌تر است؟
ایران یکی از کشورهایی است که تحت تحریم‌های بین‌المللی شدید قرار دارد. شرکت‌هایی مانند Tether برای حفظ جایگاه خود در نظام مالی جهانی، موظفند با نهادهای تحریم‌گذار همکاری کنند. این بدان معناست که هر فعالیت مشکوک از سوی کاربران ایرانی می‌تواند منجر به بلوکه شدن دارایی آن‌ها شود.
برخلاف برداشت برخی از کاربران، تتر هیچ تعهدی برای بازگرداندن دارایی فریز شده به کاربران تحریم‌شده ندارد. حتی در صورت ارائه مدارک شناسایی و اثبات بی‌گناهی، احتمال بازگردانی بسیار کم و زمان‌بر خواهد بود.
چه باید کرد؟ جایگزین‌های تتر برای کاربران ایرانی
با توجه به خطرات فزاینده استفاده از تتر، پیشنهاد می‌شود کاربران ایرانی برای حفظ سرمایه خود به‌دنبال جایگزین‌هایی امن‌تر باشند. در ادامه، چند گزینه قابل بررسی معرفی می‌شود:
۱. استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز (مثل DAI)
DAI توسط پروتکل MakerDAO روی شبکه اتریوم منتشر می‌شود و کاملاً غیرمتمرکز است. کنترل آن در دست جامعه و قراردادهای هوشمند است، نه یک شرکت متمرکز. همین موضوع باعث می‌شود فریز شدن در آن غیرممکن باشد.
۲. USDC (با احتیاط)
اگرچه USDC نیز متمرکز است (توسط شرکت Circle)، اما در برخی موارد رفتار شفاف‌تری از تتر داشته و تاکنون نسبت به کاربران ایرانی رویکرد ملایم‌تری داشته است. البته همچنان ریسک دارد.
۳. استفاده از رمزارزهای اصلی به‌جای استیبل‌کوین‌ها
اگر هدف صرفاً ذخیره ارزش است، برخی کاربران ترجیح می‌دهند به‌جای استیبل‌کوین از رمزارزهایی مثل BTC یا ETH استفاده کنند و نوسانات آن را بپذیرند تا در معرض ریسک فریز نباشند.
۴. استفاده از راه‌کارهای لایه دوم و پرایوسی کوین‌ها (مانند Monero یا zk-rollups)
این راه‌کارها برای کاربران حرفه‌ای‌تر هستند، اما در مواردی که امنیت و ناشناس‌بودن اهمیت زیادی دارد، قابل توجه‌اند.
جمع‌بندی
محبوبیت تتر در ایران اگرچه قابل درک است، اما چشم‌پوشی از ریسک‌های آن، به‌ویژه برای کاربرانی که در کشوری تحت تحریم قرار دارند، خطرناک و ناپخته است. تجربه‌های فریز شدن واقعی، هشدار صرافی‌های معتبر ایرانی، و سیاست‌های رسمی شرکت Tether، همگی نشان می‌دهند که استفاده از تتر برای کاربران ایرانی، با ریسک واقعی و جدی همراه است.اگر به امنیت سرمایه خود اهمیت می‌دهید، همین امروز به بررسی و استفاده از جایگزین‌های امن‌تر فکر کنید. دنیای رمزارزها تنها به تتر محدود نیست، و انتخاب‌های هوشمندانه‌تر، می‌توانند شما را از خطرهای جدی مصون نگه دارند.
