تفاوت تتر با USDC و DAI چیست؟ USDT در برابر یو اس دی کوین و دای
استیبل‌کوین‌ها یکی از اصلی‌ترین دارایی‌ها در بازار ارزهای دیجیتال به شمار می‌روند زیرا سرمایه‌گذاران از آن‌ها به‌عنوان ابزار معامله و همچنین ذخیره پول استفاده می‌کنند. در این میان، تتر (USDT) به‌عنوان معروف‌ترین و قدیمی‌ترین استیبل‌کوین جهان، بیشترین سهم بازار را دارد؛ اما در سال‌های اخیر رقبایی قدرتمند مثل USDC و DAI هم پا به این عرصه گذاشتند و قصد دارد گوی سبقت را بربایند. اما تتر چه برتری نسبت به استیبل کوین‌ها بازار دارد؟ در این مقاله تفاوت‌های اصلی تتر با دیگر استیبل کوین‌های مطرح بازار را بررسی می‌کنیم. همراه ما باشید.
تتر (USDT) چیست و چگونه کار می‌کند؟
تتر (USDT) یک ارز دیجیتال است که در سال ۲۰۱۴ معرفی شد و هدف آن ساده بود: ایجاد یک دلار دیجیتال برای انجام سریع‌تر معاملات در صرافی‌ها. هر واحد USDT توسط یک دلار امریکا یا دارایی معادل آن در حساب‌های بانکی شرکت تتر (Tether) پشتیبانی می‌شود.
پیشنهاد مطالعه: بهترین روش خرید تتر؛ چگونه در ایران تتر بخریم؟
در واقع، کاربران به شرکت تتر اعتماد می‌کنند که در ازای خرید تتر USDT ، معادل دلاری آن را در خزانه‌های خود نگهداری می‌کند. این مکانیزم باعث شد تتر به سرعت در صرافی‌ها مورد استفاده قرار گیرد، چون کاربران می‌توانستند دارایی خود را بدون نیاز به بانک‌ها به شکل دلاری جابه‌جا کنند.
با وجود این، تتر همیشه با ابهام‌هایی در زمینه شفافیت و نوع پشتوانه ذخایر خود روبه‌رو بوده است. در سال‌های اخیر، شرکت تتر گزارش‌هایی منتشر کرده که نشان می‌دهد بخشی از پشتوانه‌ی آن در قالب اوراق قرضه‌ی کوتاه‌مدت، طلا و حتی وام‌های خصوصی نگهداری می‌شود. ضمن اینکه تعدادی از نهادهای نظارتی اعلام کرده‌اند که سطح حسابرسی استیبل کوین تتر به اندازه رقبای جدیدش شفاف نیست.
تفاوت تتر با استیبل کوین ها
تفاوت‌های مهمی میان تتر و دیگر استیبل‌کوین‌ها مانند USDC، BUSD، DAI و TUSD وجود دارد که دانستن آن‌ها برای افرادی که در بازار کریپتو فعالیت دارند ضروری است.
۱. پشتوانه و شفافیت مالی:
مهم‌ترین تفاوت تتر با سایر استیبل‌کوین‌ها در نوع و میزان شفافیت پشتوانه آن است. تتر ادعا می‌کند هر واحد USDT توسط دارایی‌های واقعی مانند دلار نقد، اوراق تجاری و سایر معادل‌های نقدی پشتیبانی می‌شود. در مقابل، استیبل‌کوین‌هایی مانند USDC به‌صورت دوره‌ای گزارش‌های حسابرسی شفاف‌تری از ذخایر خود منتشر می‌کنند، در حالی که تتر در گذشته به دلیل عدم ارائه گزارش‌های حسابرسی رسمی مورد انتقاد قرار گرفته است.
۲. نهاد صادرکننده و مقررات:
تتر توسط شرکت Tether Limited صادر می‌شود که در هنگ‌کنگ مستقر است و نظارت مستقیم ایالات متحده را ندارد. اما رقبایی مانند USDC که توسط شرکت Circle و تحت نظارت نهادهای آمریکایی صادر می‌شود، از شفافیت و انطباق قانونی بیشتری برخوردارند. همین مسئله باعث می‌شود برخی کاربران، خرید یو اس دی کوین (USDC) را گزینه‌ای امن‌تر از نظر نظارتی بدانند.
۳. کاربرد و پذیرش جهانی:
با وجود انتقادها، تتر همچنان بیشترین حجم معاملات روزانه را در میان تمام استیبل‌کوین‌ها دارد و تقریباً در تمامی صرافی‌های بزرگ دنیا به‌عنوان جفت معاملاتی اصلی استفاده می‌شود. این در حالی است که سایر استیبل‌کوین‌ها هنوز به چنین گستردگی و پذیرشی نرسیده‌اند.
۴. نوع پشتوانه و سازوکار تثبیت قیمت:
برخی استیبل‌کوین‌ها مانند DAI از مدل غیرمتمرکز و وثیقه‌گذاری رمزارزها استفاده می‌کنند، در حالی که تتر یک استیبل‌کوین متمرکز است و ارزش آن از طریق ذخایر شرکت کنترل می‌شود. این تفاوت ساختاری باعث می‌شود ریسک و مزایای هرکدام برای کاربران متفاوت باشد؛ تتر سریع‌تر و نقدشونده‌تر است، اما DAI شفاف‌تر و غیرمتمرکزتر محسوب می‌شود.
پیشنهاد مطالعه: دلار کاغذی بخریم یا تتر؟ مقایسه مزایا و معایب خرید تتر و دلار برای ایرانیان
به طور کلی، تتر با وجود نقدهایی که درباره شفافیت مالی آن وجود دارد، همچنان پرکاربردترین استیبل‌کوین بازار است؛ اما کاربرانی که شفافیت یا تمرکززدایی برایشان اهمیت بیشتری دارد، معمولاً به سراغ گزینه‌هایی مانند USDC یا DAI می‌روند.
در ادامه به بررسی دو رقیب برتر تتر می‌پردازیم:
USDC؛ رقیب شفاف‌تر و قانون‌محور
یو‌اس‌دی کوین (USDC) در سال ۲۰۱۸ توسط کنسرسیوم سنتر (Centre) که شامل شرکت‌های Circle و Coinbase است، ایجاد شد. این استیبل‌کوین از ابتدا با تمرکز بر شفافیت، انطباق با قوانین مالی، و نظارت رسمی طراحی شد.
تفاوت اصلی یو‌اس‌دی کوین با تتر در این است که ذخایر دلاری آن به‌صورت ماهانه توسط شرکت‌های حسابرسی مستقل تأیید می‌شود. همچنین شرکت سرکل در ایالات متحده ثبت شده و تحت قوانین نظارتی این کشور فعالیت می‌کند، بنابراین ریسک حقوقی کمتری برای کاربران نهادی دارد.
از نظر عملکرد، USDC دقیقاً مانند تتر یک دارایی متمرکز است و توسط شرکت صادرکننده کنترل می‌شود؛ یعنی در صورت نیاز، می‌تواند دارایی کاربران خاصی را مسدود یا حذف کند. اما در مقابل، به دلیل شفافیت مالی و نظارت دقیق، محبوبیت بیشتری در بین بانک‌ها، مؤسسات مالی و پروژه‌های قانونی دیفای پیدا کرده است.
به‌عنوان مثال، بسیاری از پلتفرم‌های آمریکایی مانند کوین بیس یا رابینهود ترجیح می‌دهند از USDC به‌جای تتر برای کاربران خود استفاده کنند، چون نظارت مالی بر آن سخت‌گیرانه‌تر است.
DAI؛ استیبل‌کوین غیرمتمرکز و الگوریتمی
در مقابل تتر و یو‌اس‌ادی کوین که هر دو متمرکز هستند، دای (DAI) یک استیبل‌کوین غیرمتمرکز و مبتنی بر قراردادهای هوشمند است. این توکن توسط پروتکل میکر دائو (MakerDAO) روی شبکه‌ی اتریوم ایجاد شده و برخلاف رقبای خود، پشتوانه‌ی دلاری مستقیم ندارد.
در عوض، کاربران می‌توانند با وثیقه‌گذاری دارایی‌هایی مانند ETH یا USDC، DAI تولید کنند. مثلاً اگر فردی ۱۰۰۰ دلار اتریوم وثیقه بگذارد، می‌تواند حدود ۶۵۰ DAI وام بگیرد. وقتی بخواهد دارایی خود را آزاد کند، باید DAIهای ایجادشده را بازگرداند و قرارداد هوشمند به‌صورت خودکار وثیقه را آزاد می‌کند.
این سیستم به جای اعتماد به یک شرکت، بر اساس کد و منطق ریاضی کار می‌کند. در نتیجه، DAI به‌عنوان یکی از معدود استیبل‌کوین‌های واقعاً غیرمتمرکز شناخته می‌شود. با این حال، چون ارزش آن با نوسان قیمت دارایی‌های وثیقه‌ای ممکن است تغییر کند، همیشه خطر از دست رفتن پشتوانه در شرایط بحرانی بازار وجود دارد.
مقایسه تتر با دای و یو‌اس‌دی کوین
| USDT (تتر) | ) USDC یو‌اس‌دی‌کوین) | DAI (دای) | ویژگی‌ها |
| متمرکز | متمرکز | غیرمتمرکز | نوع استیبل‌کوین |
| شرکت تتر | شرکت سرکل | سازمان خودگردان غیرمتمرکز | نهاد صادرکننده |
| دلار نقد، اوراق تجاری، سپرده بانکی و دارایی‌های دیگر | ۱۰۰٪ دلار نقد و اوراق خزانه‌داری آمریکا | رمزارزهای وثیقه‌ای مانند ETH، USDC و سایر دارایی‌های دیجیتال | پشتوانه |
| نسبتاً پایین، گزارش‌های غیرحسابرسی‌شده | بسیار بالا، حسابرسی ماهانه توسط شرکت‌های معتبر | شفاف (در زنجیره بلاک‌چین قابل مشاهده) | شفافیت مالی |
| بسیار متمرکز (کنترل کامل توسط شرکت) | متمرکز اما قانون‌مدار | کاملاً غیرمتمرکز | میزان تمرکز |
| بالاترین حجم معاملات در میان استیبل‌کوین‌ها | دومین استیبل‌کوین محبوب بازار | محبوب در میان کاربران دیفای | محبوبیت و حجم معاملات |
| اکثر شبکه‌ها: Ethereum، Tron، Solana، BSC و … | Ethereum، Polygon، Base و چند شبکه دیگر | Ethereum و شبکه‌های سازگار با EVM | پشتیبانی از شبکه‌ها |
| پشتوانه نقدی شرکت | پشتوانه نقدی شرکت | مکانیزم وثیقه‌گذاری و لیکوئیدیشن خودکار | سازوکار حفظ قیمت ۱ دلار |
| نقدشوندگی بسیار بالا و پذیرش جهانی | شفافیت و انطباق قانونی | غیرمتمرکز، شفاف و مستقل از نهاد مرکزی | مزیت اصلی |
| کمبود شفافیت در ذخایر | وابستگی به دولت و قوانین آمریکا | نوسان ارزش وثیقه‌ها در بازار رمزارزها | ریسک اصلی |
کاربردها و ترجیحات کاربران
تتر (USDT) بیشتر در صرافی‌های بین‌المللی و معاملات سریع استفاده می‌شود. دلیلش نقدینگی بالا و پذیرش گسترده است. تریدرها از آن برای جابه‌جایی بین رمزارزها استفاده می‌کنند چون تقریباً در همه‌جا قابل معامله است.
یو اس دی کوین معمولاً توسط کسب‌وکارها، مؤسسات مالی و سرمایه‌گذاران سازمانی انتخاب می‌شود، چون قوانین مالی و استانداردهای حسابرسی آن مشخص‌تر است.
پیشنهاد مطالعه: چگونه تتر رایگان بگیریم؟ معرفی روش های دریافت تتر (USDT) رایگان
استیبل کوین دای هم بیشتر در پروژه‌های دیفای و اکوسیستم‌هایی که بر تمرکززدایی تأکید دارند) مثل Aave یا (Compound کاربرد دارد. کاربران حرفه‌ای از DAI برای وام‌دهی، معاملات وثیقه‌ای و مدیریت ریسک استفاده می‌کنند.
آینده تتر و دیگر استیبل‌کوین‌ها
با رشد سریع بازار رمزارزها، نقش استیبل‌کوین‌ها از ابزار مبادله فراتر رفته و به پایه‌ای برای وام‌دهی، پرداخت‌ها و حتی تجارت بین‌المللی تبدیل شده است.
تتر هنوز پرچمدار حجم معاملات روزانه است، اما رشد USDC و افزایش محبوبیت DAI نشان می‌دهد که بازار به سمت تنوع و شفافیت بیشتر حرکت می‌کند.
همچنین ظهور مفاهیمی مانند استیبل‌کوین‌های الگوریتمی پیشرفته‌تر و نسل جدید CBDCها (ارزهای دیجیتال بانک مرکزی) می‌تواند آینده‌ی این فضا را دگرگون کند. شاید در سال‌های آینده، یک استیبل کوین ترکیبی از مدل‌های متمرکز و غیرمتمرکز به وجود بیاید که ضمن حفظ شفافیت، سرعت و نقدینگی فعلی تتر را هم داشته باشد.
جمع‌بندی
در این مقاله به تفاوت تتر با استیبل کوین ها پی بردیم. در ظاهر، USDT، USDC، DAI و غیره همگی یک هدف دارند: حفظ ارزش یک دلاری؛ اما در واقع، هر کدام رویکرد و معماری خاص خود را دنبال می‌کنند. انتخاب بین این سه گزینه بستگی به نیاز و دیدگاه شما دارد. اگر سرعت و نقدینگی برایتان مهم‌تر است، تتر گزینه بهتری است. اما اگر شفافیت و امنیت قانونی برایتان اولویت دارد، USDC انتخاب مناسب‌تری است؛ و اگر به دوری از تحریم و حریم شخصی اهمیت می‌دهید، DAI بهترین انتخابتان خواهد بود.
