فاندینگ ریت چیست؟ مفهوم Funding Rate در معاملات تعهدی (فیوچرز) ارز دیجیتال به زبان ساده

در بازار ارزهای دیجیتال، مفاهیم فنی بسیاری وجود دارند که درک صحیح آن‌ها می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت سرمایه‌گذاری و معاملات ایفا کند. یکی از این مفاهیم مهم که اغلب توسط معامله‌گران حرفه‌ای مورد توجه قرار می‌گیرد، «فاندینگ ریت» یا نرخ تأمین مالی است. این مفهوم که به‌ویژه در بازار فیوچرز کاربرد دارد، تأثیر مستقیمی بر سود یا زیان معامله‌گران دارد و در عین حال نشانه‌ای از احساسات بازار نیز به شمار می‌رود. درک ساده و کاربردی از این مفهوم به تریدرها کمک می‌کند تا استراتژی‌های بهینه‌تری را طراحی کرده و هزینه‌های پنهان معاملات را بهتر مدیریت کنند.

در این مقاله قصد داریم تا فاندینگ ریت را به زبانی ساده بررسی کرده و کاربردهای آن در بازار ارزهای دیجیتال را توضیح دهیم. همچنین تفاوت این مفهوم با اصطلاحات مشابه مانند «کارمزد فاندینگ» را روشن می‌کنیم، انواع مختلف آن را معرفی کرده و عوامل موثر بر نوسانات آن را شرح می‌دهیم. در پایان نیز بهترین صرافی‌هایی که فاندینگ ریت پایین‌تری ارائه می‌دهند را معرفی خواهیم کرد تا بتوانید با انتخاب درست، هزینه‌های معاملات خود را به حداقل برسانید.

مفهوم فاندینگ ریت به زبان ساده

در بازار معاملات مشتقه ارزهای دیجیتال، مخصوصاً قراردادهای دائمی (Perpetual Contracts)، اصطلاح فاندینگ ریت (Funding Rate) به‌طور مکرر مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما مفهوم Funding Rate دقیقاً چیست و چرا اهمیت دارد؟

فاندینگ ریت به زبان ساده، یک مکانیسم خودتنظیم‌گر است که توسط یک صرافی ارز دیجیتال طراحی شده تا قیمت قراردادهای آتی دائمی را با قیمت لحظه‌ای بازار (اسپات) همگام نگه دارد. از آنجایی که این قراردادها تاریخ انقضا ندارند، ممکن است قیمت آن‌ها از قیمت واقعی دارایی فاصله بگیرد. فاندینگ ریت کمک می‌کند تا این اختلاف قیمت کنترل شود.

مکانیسم کار به این صورت است که در بازه‌های زمانی مشخص (معمولاً هر ۸ ساعت)، یکی از طرفین معامله (لانگ یا شورت) به طرف مقابل مبلغی پرداخت می‌کند. اینکه کدام طرف باید هزینه بپردازد، به نرخ فاندینگ ریت در معاملات تعهدی ارز دیجیتال (فیوچرز) بستگی دارد.

برای مثال:

• اگر فاندینگ ریت مثبت باشد، معامله‌گران پوزیشن لانگ باید به پوزیشن‌های شورت پول پرداخت کنند.
• اگر فاندینگ ریت منفی باشد، پوزیشن‌های شورت باید به پوزیشن‌های لانگ مبلغی پرداخت کنند.

این پرداخت‌ها باعث می‌شود تریدرها تمایل پیدا کنند موقعیت‌هایی را باز کنند که قیمت قرارداد را به قیمت اسپات نزدیک‌تر کند.

پیشنهاد مطالعه: آموزش معامله تعهدی (فیوچرز) ارز دیجیتال در صرافی ورسلند

 Funding Rate در ارز دیجیتال چه کاربردی دارد؟

فاندینگ ریت در فیوچرز چندین کاربرد اساسی دارد که درک آن‌ها می‌تواند به تریدرها کمک کند تا استراتژی‌های خود را دقیق‌تر طراحی کنند:

۱. همسان‌سازی قیمت قرارداد فیوچرز با قیمت بازار اسپات

همان‌طور که گفتیم، مهم‌ترین نقش فاندینگ ریت همسان‌سازی قیمت بازار فیوچرز دائمی با قیمت واقعی دارایی در بازار اسپات است. اگر اختلاف زیادی ایجاد شود، فاندینگ ریت به صورت دینامیک تنظیم شده و باعث کاهش آن فاصله می‌شود.

۲. نشانه‌ای برای تشخیص احساسات بازار  (Market Sentiment)

تریدرهای حرفه‌ای از فاندینگ ریت به عنوان شاخصی برای سنجش جو بازار استفاده می‌کنند:

• فاندینگ ریت مثبت و بالا = جو صعودی، اکثریت بازار در پوزیشن لانگ هستند.
• فاندینگ ریت منفی = جو نزولی، اکثریت در پوزیشن شورت قرار دارند.

در بعضی موارد، این شاخص به معامله‌گر هشدار می‌دهد که بازار بیش از حد در یک جهت خاص معامله شده است و احتمال تغییر روند وجود دارد.

۳. هزینه پوزیشن‌های باز در معاملات دائمی

فاندینگ ریت یک نوع «هزینه نگهداری پوزیشن» در قراردادهای دائمی محسوب می‌شود. هرچه این نرخ بالاتر باشد، نگهداری پوزیشن طولانی‌مدت گران‌تر می‌شود. بنابراین تریدر باید آن را در محاسبات خود لحاظ کند.

معرفی انواع فاندینگ ریت

فاندینگ ریت‌ها به صورت یکسان و یکنواخت در تمام صرافی‌ها و شرایط بازار محاسبه نمی‌شوند. بسته به پارامترهایی مانند نقدینگی، تفاوت قیمت اسپات و فیوچرز و نوع دارایی، انواع مختلفی از فاندینگ ریت وجود دارد:

1. فاندینگ ریت مثبت

در این حالت، قیمت قرارداد فیوچرز بالاتر از قیمت اسپات است. به همین دلیل، تریدرهای لانگ باید مبلغی به تریدرهای شورت پرداخت کنند.این شرایط معمولاً در بازارهای صعودی دیده می‌شود.

۲. فاندینگ ریت منفی

وقتی قیمت قرارداد فیوچرز کمتر از قیمت اسپات باشد، معامله‌گران شورت باید هزینه‌ای به معامله‌گران لانگ پرداخت کنند.این شرایط معمولاً نشان‌دهنده جو منفی یا نزولی در بازار است.

۳. فاندینگ ریت صفر یا نزدیک به صفر

در مواقعی که بازار تعادلی بین خریداران و فروشندگان دارد، فاندینگ ریت به صفر نزدیک می‌شود. این نشان‌دهنده یک شرایط خنثی در بازار است.

۴. فاندینگ ریت دینامیک و متغیر

در برخی صرافی‌ها مانند dYdX یا GMX، فاندینگ ریت به صورت کاملاً پویا و بر اساس الگوریتم‌های خودکار و تقاضای بازار محاسبه می‌شود. این فاندینگ‌ها ممکن است در بازه‌های زمانی کوتاه به‌طور چشمگیری تغییر کنند.

تفاوت بین فاندینگ ریت (funding rate) و فاندینگ فی (funding fee)

در فضای کریپتو دو واژه Funding Rate و Funding Fee زیاد به کار برده می‌شوند، اما بعضاً با هم اشتباه گرفته می‌شوند، اما تفاوت مهمی با هم دارند:

بنابراین،  Funding Rate تنها یک شاخص است؛ ولی Funding Fee آن چیزی است که از حساب شما کم یا به آن اضافه می‌شود.

عوامل تاثیرگذار در نرخ شاخص فاندینگ ریت

فاندینگ ریت تحت تأثیر چندین عامل کلیدی است. درک این عوامل به معامله‌گران کمک می‌کند تا پیش‌بینی دقیق‌تری نسبت به تغییرات آینده این نرخ داشته باشند:

۱. تفاوت قیمت بین بازار فیوچرز و اسپات

مهم‌ترین عامل در تعیین فاندینگ ریت، همین اختلاف قیمت است. اگر بازار فیوچرز بیشتر از اسپات باشد، فاندینگ مثبت خواهد بود؛ و بالعکس.

۲. میزان تقاضا برای پوزیشن‌های Long یا Short

اگر تقاضا برای پوزیشن‌های لانگ زیاد باشد، فاندینگ ریت مثبت خواهد شد. در مقابل، در صورتی که بیشتر افراد پوزیشن‌های شورت داشته باشند، نرخ منفی می‌شود.

۳. نرخ بهره  (Interest Rate)

در برخی مدل‌های محاسبه فاندینگ، نرخ بهره (بین رمزارز پایه و ارز مظنه) نیز نقش دارد. برای مثال، نگهداری تتر نسبت به بیت‌کوین ممکن است نرخ بهره خاصی داشته باشد که در فرمول فاندینگ اعمال می‌شود.

۴. تنظیمات صرافی

هر صرافی ممکن است الگوریتم یا سیاست متفاوتی برای تعیین فاندینگ ریت داشته باشد. برخی از آن‌ها میانگین فاندینگ را محدود می‌کنند تا از نوسانات شدید جلوگیری کنند.

۵. نقدینگی بازار

در بازارهایی با نقدینگی بالا، نوسانات شدید فاندینگ کمتر است. بالعکس، در بازارهای کم‌عمق، یک تغییر کوچک در عرضه و تقاضا ممکن است باعث جهش فاندینگ شود.

کدام صرافی کمترین کارمزد فاندینگ را ارائه می‌کند؟

پاسخ به این سوال به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله جفت ارز موردنظر، حجم معاملات، نوع بازار و حتی بازه زمانی. با این حال، می‌توان چند صرافی معروف را بررسی کرد:

۱. بایننس

صرافی بایننس معمولاً فاندینگ ریت‌های رقابتی و پایینی دارد. نرخ فاندینگ به‌صورت ساعتی به‌روزرسانی می‌شود و در اکثر جفت‌ها در محدوده ±0.01% است.

مزایا:

• حجم بالای معاملات
• فاندینگ شفاف و پایدار
• نقدینگی بالا

2.بای بیت

در بای بیت  نیز فاندینگ ریت در محدوده ±0.01% تنظیم می‌شود و به دلیل حجم بالا، نوسانات زیادی ندارد. اما برخی جفت‌ها مثل ETH/USDT گاهی فاندینگ بیشتری دارند.

3. اوکی اکس

اوکی‌اکس  (OKX) به خاطر بازارهای گسترده و کاربران آسیایی خود شناخته می‌شود. نرخ فاندینگ در OKX نیز رقابتی است، ولی در مواقعی که بازار نوسانی است ممکن است جهش داشته باشد.

۴. DYDX

در صرافی  dYdX، فاندینگ ریت به صورت کاملاً پویا و براساس مدل‌های تأمین نقدینگی غیرمتمرکز تعیین می‌شود. این صرافی گاهی نرخ‌های نزدیک به صفر دارد، مخصوصاً در جفت‌هایی که تعادل بین عرضه و تقاضا وجود دارد.

در نهایت، برای انتخاب صرافی مناسب با کمترین هزینه فاندینگ، توصیه می‌شود:

• فاندینگ ریت روزانه جفت معاملاتی موردنظر را بررسی کنید.
• نمودار تاریخی فاندینگ ریت را در CoinGlass یا Coinglass.com بررسی کنید.
• از ابزارهای مقایسه کارمزدها بین صرافی‌ها استفاده نمایید.

جمع بندی

فاندینگ ریت، در نگاه اول ممکن است مفهومی پیچیده به نظر برسد، اما با درک سازوکار آن، معامله‌گران می‌توانند تصمیمات آگاهانه‌تری در معاملات فیوچرز اتخاذ کنند. این نرخ نه‌تنها در هم‌راستا نگه‌داشتن قیمت قراردادهای آتی با بازار اسپات نقش دارد، بلکه به‌عنوان یک شاخص روان‌شناسی بازار نیز عمل می‌کند و دیدی نسبی از تمایل کلی معامله‌گران (صعودی یا نزولی) ارائه می‌دهد. از آنجایی که فاندینگ ریت مستقیماً بر سود یا زیان نهایی تأثیر می‌گذارد، نادیده‌گرفتن آن می‌تواند هزینه‌بر باشد، به‌ویژه برای کسانی که پوزیشن‌های بلندمدت باز نگه می‌دارند.

پیشنهاد مطالعه: بهترین استراتژی های فیوچرز ارز دیجیتال

با شناخت انواع فاندینگ ریت، تفاوت آن با کارمزد پرداختی واقعی، و بررسی عوامل تأثیرگذار بر آن، معامله‌گران می‌توانند استراتژی‌هایی مبتنی بر داده اتخاذ کرده و از نوسانات شدید بازار در امان بمانند. همچنین انتخاب صرافی مناسب با کارمزدهای فاندینگ منطقی، یکی از گام‌های مهم برای کاهش هزینه‌ها و افزایش بازدهی در معاملات است. در نهایت، موفقیت در معاملات ارز دیجیتال نه تنها به تحلیل نمودارها، بلکه به درک مفاهیم پایه‌ای مانند فاندینگ ریت نیز وابسته است.