منظور از لیکویید شدن در ارز دیجیتال چیست؟ چگونه از لیکوئید شدن جلوگیری کنیم؟

بازار ارزهای دیجیتال همواره دارای نوسان است و این نوسانات از ابتدا وجود داشته است. سرمایه‌گذاری در بازار رمز ارزها تنها به منظور کسب سود نیست و گاهی سرمایه‌گذاران در یک معامله ضرر می‌کنند. لیکوئید شدن از جمله اصطلاحاتی است که در ارتباط با ضرردیدگان این بازار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حتماً شنیده‌اید که بعضی از معامله‌گران در بازار رمزارزها، ناگهان کل سرمایه‌شان را ازدست‌داده‌اند؛ حتی در شرایطی که قیمت دارایی موردنظرشان به‌طور کامل سقوط نکرده است. سؤال مهم اینجاست که چگونه ممکن است فردی سرمایه‌اش را از دست بدهد درحالی‌که بازار فقط کمی نوسان داشته است! پاسخ به این پرسش در پدیده‌ای به نام «لیکویید شدن» نهفته است، رخدادی که معمولاً در معاملات اهرم‌دار اتفاق می‌افتد. استفاده از اهرم در معاملات به معنی معامله کردن با پولی بیشتر از سرمایه واقعی است. این روش، سود زیادی به همراه دارد؛ اما در مقابل، ریسک از دست رفتن سرمایه را چند برابر می‌کند. اگر با مفهوم لیکویید شدن آشنا باشید، می‌توانید از گرفتار شدن در دام این زیان‌های سنگین جلوگیری کنید. در این مقاله خواهید فهمید، لیکویید شدن یا کال مارجین شدن در ارز دیجیتال چیست، چه زمانی لیکوئید می‌شویم و چگونه از لیکوئید شدن باید جلوگیری کنیم.

منظور از لیکوئید شدن چیست؟

زمانی که یک معامله از سرمایه کافی برای باز نگه‌داشتن پوزیشن خود برخوردار نباشد، با لیکوئید شدن مواجه می‌شود. در این زمان تریدر به اصطلاح لیکوئید شده و آن پوزیشن از سمت صرافی بسته خواهد شد.

در بازارهای فیوچرز بسته شدن حساب معاملاتی یا لیکوئید شدن به معنای صفر شدن سرمایه تریدر است و در صورتی که ضرر معامله با میزان سرمایه تریدر برابر باشد، صرافی پوزیشن را می‌بندد و حساب تریدر را صفر می‌کند. در واقع لیکوئید شدن فرآیند از دست دادن تمامی سرمایه موجود تریدرها در حساب‌های مارجین یا فیوچرز است.

بیشتر بدانید: چگونه ترید را شروع کنیم؟

به طور کلی در معاملات آتی، صرافی به منظور یک واسطه عمل می‌کند و از تریدرها کارمزد دریافت می‌نماید. افرادی که در معاملات سود می‌کنند، سود آنها با استفاده از ضرر دیگران پرداخت می‌شود. همچنین می‌توان بیان نمود که کسی که لیکوئید می‌شود، سرمایه‌اش به منظور پرداخت سود دیگران مورد استفاده قرار می‌گیرد.

لیکوئید شدن ارز دیجیتال چیست؟

لیکوئید شدن ارز دیجیتال هنگامی رخ می‌دهد که تریدرها از لوریج در معاملات فیوچرز و مارجین استفاده نمایند. استفاده از لوریج‌ها، ریسک معاملات را افزایش می‌دهد. هر چه مقدار اهرمی که تریدرها در معاملات استفاده می‌نمایند بالاتر باشد، به مراتب ریسک معاملات نیز بیشتر می‌شود.

لیکویید شدن به فرایند نقد کردن دارایی‌ها می‌گویند؛ اما در فضای معاملات مارجین یا فیوچرز، معنای آن فرق می‌کند. در این معاملات، لیکویید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که ارزش دارایی یا موجودی حساب یک معامله‌گر آنقدر کاهش یابد که دیگر توانایی تأمین مارجین لازم برای باز نگه داشتن معامله را نداشته باشد. در این شرایط، پلتفرم معاملاتی برای جلوگیری از ضرر بیشتر، موقعیت معاملاتی را به‌صورت خودکار می‌بندد. برای فهمیدن اینکه چرا معاملات ارز دیجیتال لیکویید می‌شوند، باید ابتدا با معاملات مارجین و فیوچرز آشنا شوید.

• شما در معاملات مارجین، با قرض گرفتن پول از صرافی ارز دیجیتال معامله می‌کنید. میزان پولی که باید ابتدا وارد کنید را «مارجین اولیه» و حداقل موجودی لازم برای باز نگه داشتن معامله را «مارجین نگهداری» می‌نامند. اگر موجودی شما از حد نگهداری پایین‌تر بیاید، ممکن است معامله‌تان لیکویید شود.
• در معاملات فیوچرز، افراد قراردادی برای خرید یا فروش یک دارایی در آینده با قیمت مشخص امضا می‌کنند. این معاملات، امکان استفاده از اهرم دارند. اگر بازار خلاف پیش‌بینی حرکت کند، معامله‌گر ممکن است لیکویید شود.

به‌طورکلی، لیکویید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که به‌دلیل ضرر زیاد، ارزش دارایی شما دیگر نتواند ضرر را پوشش دهد و صرافی برای جلوگیری از ضرر خودش، پوزیشن معاملاتی شما را می‌بندد. این اتفاق ممکن است در هر دو بازار مارجین و فیوچرز رخ دهد.

تریدرهایی که از معاملات اسپات استفاده می‌کنند، دچار ضرر و زیان لیکوئید شدن ارز دیجیتال نخواهند شد. معاملات اسپات Spot در واقع معاملاتی هستند که به صورت آنی و بدون استفاده از لوریج‌ها انجام می‌پذیرند. در اینگونه از معاملات، کاربر قیمت لحظه‌ای ارز دیجیتال مورد نظر را پرداخت می‌کند و مقدار مشخص شده را از فروشنده دریافت می‌نماید. به طور کلی می‌توان بیان نمود که استفاده از اهرم‌ها همیشه باعث ضرر نمی‌شود. شما می‌توانید در شرایط مناسب از آنها سود قابل توجهی دریافت کنید. اهرم‌ها همانند شمشیر دو لبه هستند، در بعضی مواقع منجر به کسب سود می‌شوند و در بعضی اوقات باعث لیکوئید شدن ارز دیجیتال خواهند شد.

بیشتر بدانید: تفاوت مارجین و فیوچرز چیست؟

بیشتر بدانید: معاملات اسپات چیست؟

چه زمانی لیکوئید می‌شویم؟ 

قیمتی که منجر به لیکوئید شدن می‌شود، به نوع پوزیشن ما وابسته است. اگر پوزیشن خرید یا لانگ باشد، هنگامی که قیمت دارایی که مورد معامله قرار گرفته از قیمت ورودی کمتر شود، در ابتدا وارد محدوده ضرر و در ادامه به قیمت تسویه نزدیک خواهد شد. در ارتباط با پوزیشن شورت یا فروش بر عکس این قضیه اتفاق می‌افتد.

نکته مهمی که باید در نظر داشته باشید، این است که هرچه شما اهرم یا لوریجی که انتخاب می‌نمایید بالا باشد، احتمال لیکوئید شدن بیشتر است.

محاسبه قیمت لیکویید شدن در ارز دیجیتال

قیمت لیکویید شدن با در نظر گرفتن چند مؤلفه اصلی زیر تعیین می‌شود:

• قیمت ورود به معامله
• میزان اهرم مورد استفاده
• مقدار مارجین اولیه و نرخ مارجین نگهداری

فرض کنید یک معامله شورت در قیمت ۲۸, ۰۰۰ دلار با اهرم ۱۰۰ باز می‌کنید. در این حالت، مارجین اولیه برابر ۱٪ و نرخ نگهداری ۰.۴٪ است. فرمولی که در اینجا استفاده می‌شود به شکل زیر است:

حالا مقادیر فوق را به شکل زیر در فرمول، جایگذاری می‌کنیم:

۲۸, ۰۰۰ × [۱ + (۱٪ – ۰.۴٪)] ≈ ۲۸, ۱۶۸ دلار

یعنی اگر قیمت بازار به ۲۸, ۱۶۸ دلار برسد، دارایی شما در معرض لیکویید شدن قرار خواهد گرفت.

یک مثال واقعی از لیکویید شدن در ارز دیجیتال به زبان ساده

برای فهمیدن لیکویید شدن به زبان ساده‌تر، یک مثال برایتان آوردیم:

فرض کنید قصد خرید بیت‌ کوین دارید اما سرمایه شما ۱۰۰۰ دلار است. با استفاده از اهرم ۵ برابری، صرافی به شما اجازه می‌دهد معادل ۵۰۰۰ دلار، بیت‌کوین بخرید؛ یعنی شما ۴۰۰۰ دلار از صرافی “قرض” گرفته‌اید.

اگر بازار خلاف پیش‌بینی شما حرکت کند و قیمت بیت‌کوین کاهش یابد، ضررتان با ضریبی بزرگ‌تر، افزایش پیدا می‌کند. حال اگر این ضرر به حدی برسد که موجودی شما نتواند پشتوانه‌ای برای معامله باشد، صرافی برای محافظت از سرمایه خود، وارد عمل می‌شود و پوزیشن شما را می‌بندد. این فرایند دقیقاً همان چیزی است که به آن لیکویید شدن می‌گویند.

انواع لیکویید شدن را بشناسید

• لیکویید اختیاری: معامله‌گر خودش برای جلوگیری از ضرر بیشتر، معامله را می‌بندد.
• لیکویید اجباری: صرافی به‌طور خودکار موقعیت را می‌بندد؛ زیرا مارجین کافی وجود ندارد.
• لیکویید جزئی: تنها بخشی از موقعیت بسته می‌شود تا از لیکویید کامل جلوگیری شود.
• لیکویید کامل: کل موقعیت معامله‌گر بسته می‌شود و سرمایه‌اش از بین می‌رود.
• لیکویید لانگ و شورت: در موقعیت لانگ، اگر قیمت دارایی افت کند و در موقعیت شورت، اگر قیمت افزایش یابد، خطر لیکویید شدن وجود دارد.

لیکوئید شدن در پروژه‌های دیفای

از جمله روش‌های کسب درآمد در پروژه‌های دیفای، سیستم‌های وام دهی یا Lending هستند. در سیستم‌های وام‌دهی، به منظور اینکه علاوه بر افزایش قیمت توکن‌ها از هولد رمز ارزها سود کسب نمایند، آنها را در پروتکل‌های وام دهی و وام‌گیری همچون آوه، کامپوند و میکر سپرده‌گذاری می‌نمایند و با قرض دارایی، سود کسب می‌کنند.

بیشتر بدانید: هولدکردن چیست؟

برای وام گرفتن در پلتفرم های وام دهی افراد باید مقداری ارز دیجیتال را به عنوان وثیقه قرار دهند و تا سقف مشخصی که معمولا کمتر از مقدار وثیقه است، وام دریافت کنند. در پروتکل های وام دهی، لیکوئید شدن زمانی اتفاق می‌افتد که ارزش وامی که دریافت شده، از ارزش وثیقه بیشتر باشد. در تعدادی از پلتفرم های وام دهی همانند میکر Maker، زمانی که یک حساب لیکوئید می‌شود، دارایی‌های معامله‌گر با تخفیف برای مزایده قرار می‌گیرد.

از دیگر مواردی که در پروتکل های وام دهی وجود دارد، این است که یک حساب نزدیک به لیکوئید شدن می‌باشد و نودهای شبکه با پس دادن وام و یا افزایش وثیقه وام گیرنده، آن را لیکوئید کرده و وثیقه را همراه با تخفیف از پلتفرم خریداری می‌نمایند.

تفاوت لیکوئید شدن و لیکوئیدیتی

دو اصطلاح لیکوئید شدن و لیکوئیدیتی از نظر لغوی بسیار نزدیک به هم هستند، اما در مفهوم دارای تفاوت‌هایی می‌باشند. لیکوئید شدن همانطور که در بالا به تعریف آن پرداختیم، از دست دادن دارایی یک تریدر در معاملات ارزهای دیجیتال است و لیکوئیدیتی که از آن به عنوان نقدشوندگی نیز یاد می‌شود، اشاره به قدرت نقدینگی یک رمز ارز، بازار یا صرافی دارد.

برای مثال، ارز دیجیتال بیت کوین نسبت به سایر رمز ارزها، از قدرت نقدشوندگی بیشتری برخوردار است. در صورتی که یک صرافی ارز دیجیتال دارای نقدشوندگی بالایی باشد، از کاربران بیشتری نیز برخوردار خواهد بود و به منظور فعالیت در بازار یک گزینه امن به شمار می‌رود و مطمئن است.

بیشتر بدانید: معرفی بهترین صرافی های ارز دیجیتال

چگونه از لیکوئید شدن جلوگیری کنیم؟ 5راه برای لیکوئید نشدن در بازار ارزهای دیجیتال

برای اینکه از لیکوئید شدن حساب جلوگیری نمایید، باید همواره به نکاتی توجه نمایید که در ادامه به معرفی هر یک خواهیم پرداخت. تعدادی از این نکات نیاز به تمرین و تکرار دارند و برخی دیگر قبل از شروع معامله باید در نظر گرفته شوند.

انتخاب اهرم مناسب

لازم به ذکر است که هرچه میزان اهرم یا لوریج شما بیشتر باشد، احتمال اینکه سرمایه خود را از دست بدهید و حساب شما لیکوئید شود، بیشتر است. برای مثال اگر حسابی که باز می‌کنید با لوریج 5 باشد، هنگام نوسان قیمت به میزان 20 درصد حساب شما لیکوئید می‌شود. اما اگر همان حساب را با اهرم 10 باز نمایید، تنها با اندکی تغییر قیمت برای مثال 10 درصد، حساب شما لیکوئید می‌شود و بسته خواهد شد. با توجه به اینکه بازار ارزهای دیجیتال پرنوسان است، بازکردن حساب با لوریج پایین منطقی‌تر می‌باشد.اما اگر تریدر حرفه ای بازار فیوچرز هستید خوب است بدنید که صرافی ارز دیجیتال ورسلند، اولین صرافی ارز دیجیتال ایرانی است که به کاربران خود معاملات تعهدی ارز دیجیتال با لوریج 30X ارائه می کند.

شروع کردن با سرمایه کم

برای شروع، در ابتدا یک سرمایه کم را وارد بازار کنید تا با این نوع معاملات آشنا شده و متحمل ضررهای زیاد نشوید. همچنین برای در امان ماندن از خطر لیکوئید شدن، قبل از انجام هر معامله، مقدار سرمایه‌ای را که می‌خواهید وارد بازار کنید مشخص نمایید.

عدم استفاده از ارزهای دیجیتال ناشناس در معاملات

در معاملات خود از ارزهای دیجیتالی که ناشناس هستند، استفاده نکنید و به سراغ آنها نروید. بازار ارزهای دیجیتال همواره دارای نوسان است و نسبت به دیگر بازارهای مالی نوسانات بیشتری دارد و در این بین رمز ارزهایی که ارزش واقعی ندارند وارد بازار می‌شوند. برای مثال، تعدادی از آنها در یک مدت زمان کم سود بالایی را ارائه می‌دهند و در ادامه به صورت ناگهانی روند آنها تغییر می‌کند. نوسان اینگونه رمز ارزها که میم کوین‌ها نیز در این گروه قرار می‌گیرند، نسبت به سایر ارزهای دیجیتال بیشتر است و می‌تواند منجر به لیکوئید شدن حساب شود.

بیشتر بدانید: معرفی بهترین ارزها برای سرمایه گذاری

مشخص کردن حد سود و حد ضرر

استفاده از ابزارهایی همچون حد ضرر Stop loss و حد سود Take Profit، بهترین راه برای جلوگیری از لیکوئید شدن می‌باشد.  تعیین حد سود و حد ضرر، بستگی به مدیریت ریسک افراد دارد. نسبت ریسک به ریواد، یک به دو می‌باشد و به این معناست که تریدر در مقابل دو واحد سود، یک واحد ضرر می‌کند. توجه نمایید که بعد از تعیین حد سود و حد ضرر، نباید آن را تغییر دهید.

داشتن استراتژی معاملاتی

داشتن برنامه و مطابق برنامه عمل کردن، یکی از نکات مهم است. استراتژی معاملاتی باعث می‌شود که در مسیر مشخصی معاملات خود را انجام دهید و به ترید شما نظم می‌دهد. در واقع استراتژی معاملاتی باعث می‌شود تا به شناسایی بهتر نقاط بهینه ورود و خروج بپردازید.

لازم به ذکر است، معاملاتی که با استراتژی مشخص صورت می‌پذیرند به آسانی قابل تجزیه و تحلیل هستند. همچنین با بررسی روندهای معامله‌گری گذشته می‌توانید با مشکلات استراتژی معاملاتی خود آشنا شوید و با رفع آنها به بهبود انجام معاملات کمک نمایید.

بیشتر بدانید: آموزش خرید ارز دیجیتال

بعد از لیکویید شدن در ارز دیجیتال چه کنیم؟

اگر به‌طور ناگهانی در حین ترید با لیکویید شدن در بازارهای ارز دیجیتال مواجه شدید، اقدامات زیر را انجام دهید:

سریعاً واکنش نشان دهید

بلافاصله به حساب کاربری خود در پلتفرم معاملاتی بروید. تأخیر در این مرحله می‌تواند باعث از دست رفتن فرصت‌های اصلاح وضعیت شود.

فعالیت معاملاتی خود را موقتاً متوقف کنید

تا زمان مشخص شدن شرایط، از باز کردن پوزیشن‌های جدید خودداری کنید. این کار، مانع از ضررهای بیشتر می‌شود.

وضعیت مالی حسابتان را بررسی کنید

امطمئن شوید که موجودی حسابتان منفی نشده است. در صورت منفی شدن، ممکن است نیاز به واریز وجه یا اقدامات دیگر باشد.

با تیم پشتیبانی صرافی تماس بگیرید

درصورتی‌که احساس کردید اتفاقی غیرعادی افتاده یا اطلاعات کافی ندارید، با پشتیبانی تماس بگیرید؛ آن‌ها می‌توانند اطلاعات دقیق‌تری را درباره وضعیت حساب شما ارائه دهند.

جزئیات را موشکافانه، بررسی کنید

اگر فکر می‌کنید دلیل لیکویید شدن مشکلی فنی یا اشتباهی در سیستم بوده، باید سوابق معاملات خود را با دقت مرور کنید تا دلیل اصلی را بیابید.

• نکته مهم: هر صرافی ممکن است دستورالعمل‌ها و سیاست‌های متفاوتی برای مدیریت لیکویید شدن داشته باشد. بنابراین بهترین راهکار «کسب اطلاعات مستقیم از پلتفرم مورد استفاده» است.

سخن پایانی

همانطور که در این مقاله مطالعه نمودید، به معرفی لیکوئید شدن در بازار ارزهای دیجیتال پرداختیم. همچنین روش‌هایی را برای جلوگیری از این امر به شما عزیزان معرفی نمودیم.

به طور کلی بیان نمودیم زمانی که یک معامله از سرمایه کافی برای باز نگه‌داشتن پوزیشن خود برخوردار نباشد، با لیکوئید شدن مواجه می‌شود و لیکوئید شدن ارز دیجیتال هنگامی رخ می‌دهد که تریدرها از لوریج در معاملات فیوچرز و مارجین استفاده نمایند. برای جلوگیری از لیکوئید شدن حساب، تریدرها می‌توانند یک استراتژی معاملاتی برای خود تعیین کنند و یا حساب‌هایی با اهرم کم باز نمایند.

سوالات متداول

1. کدام حساب‌ها لیکوئید می‌شوند؟

حساب‌هایی که در بازارهای مارجین و فیوچرز معامله می‌نمایند و از لوریج استفاده می‌کنند، در معرض لیکوئید شدن قرار دارند.

2. چگونه می‌توان از لیکوئید شدن جلوگیری نمود؟

انتخاب لوریج کم و تعیین حد سود و حد ضرر، از جمله روش‌هایی هستند که از لیکوئید شدن جلوگیری می‌نمایند و همچنین داشتن استراتژی معاملاتی از دیگر روش‌ها می‌باشد.

3. لیکویید شدن را چگونه محاسبه می‌کنند؟

درصدی که حساب شما در آن لیکویید می‌شود بستگی مستقیم به میزان اهرم دارد به‌عنوان‌مثال اگر با اهرم ۱۰ وارد معامله شوید، حدوداً با ۱۰٪ کاهش قیمت لیکویید می‌شوید (۱۰۰ تقسیم بر اهرم)؛ به همین علت تأثیر اهرم بر لیکویید شدن در ارز دیجیتال را نباید نادیده گرفت.

منابع

fa.wikipedia.org

www.binance.com