دیفای چیست و چگونه کار میکند؟

شاید تا به اکنون کلمه دیفای DeFi را در مقالات مربوط به ارزهای دیجیتال شنیده باشید. در یک عبارت کوتاه می‌توان بیان نمود که DeFi مخفف Decentralized Finance می‌باشد و به معنای امور مالی غیرمتمرکز است. همچنین می‌توان بیان نمود که دیفای یک فناوری مبتنی بر بلاکچین است که به کاربران اجازه می‌دهد تا تراکنش‌های مالی مانند وام، بانکداری و سرمایه‌گذاری را با ارزهای دیجیتال بدون نیاز به مشارکت‌کنندگان سنتی بازار، مانند بانک، انجام دهند. محبوبیت روزافزون ارزهای دیجیتال یکی از محرک های اصلی توسعه بانکداری جایگزین است.

به طور کلی دیفای DeFi مفهوم گسترده‌تری است که طیف وسیعی از برنامه‌های مالی مبتنی بر فناوری بلاکچین را در بر می‌گیرد. برنامه های DeFi می توانند بر روی پلتفرم های مختلف بلاکچین ساخته شوند و می توانند شامل استفاده از انواع مختلف دارایی های دیجیتال از جمله ارزهای دیجیتال باشد. به عنوان مثال، بیت کوین می تواند به عنوان وثیقه یا ذخیره ارزش در برخی از برنامه های DeFi مورد استفاده قرار گیرد، اما DeFi فقط به بیت کوین محدود نمی شود و می تواند سایر دارایی های دیجیتال مانند سایر توکن ها و ارزهای دیجیتال را نیز شامل شود. هدف DeFi ارائه خدمات مالی مشابه با امور مالی سنتی، اما به شیوه ای غیرمتمرکز و باز، با استفاده از قراردادهای هوشمند و سایر فناوری های بلاکچین است. در ادامه بیایید بررسی نماییم دیفای DeFi چیست، عملکرد آن چگونه است و دارای چه مزایا و معایبی می‌باشد.

دیفای DeFi چیست؟

همانطور که در ابتدا بیان نمودیم دیفای DeFi مخفف Decentalized Finance می باشد و به معنای امور مالی غیرمتمرکز است. هدف برنامه های دیفای DeFi بازسازی سیستم های مالی سنتی مانند بانک ها و صرافی ها با ارزهای دیجیتال است. به طور کلی می‌توان بیان نمود که DeFi یک رویکرد جایگزین است. برخلاف بانک‌های سنتی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های خدمات مالی DeFi از دارایی‌های دیجیتال به جای ارز فیات برای ارائه خدمات بانکی و مالی مانند وام، سرمایه‌گذاری و خدمات مدیریتی استفاده می‌کنند.

از طریق وام‌دهی دیفای DeFi، کاربران می‌توانند مانند یک بانک سنتی با ارز فیات، ارزهای دیجیتال را قرض دهند و به عنوان وام‌دهنده سود کسب کنند. استقراض و وام یکی از رایج‌ترین موارد استفاده برای برنامه‌های DeFi هستند، اما گزینه‌های بسیار پیچیده‌تری نیز وجود دارد، مانند تبدیل شدن به یک ارائه‌دهنده نقدینگی برای یک صرافی غیرمتمرکز.

بیشتر بدانید: صرافی غیرمتمرکز چیست؟

در بیشتر موارد، تنها شرط لازم برای گرفتن وام  DeFi، توانایی ارائه وثیقه با سایر دارایی های رمزنگاری شده است. کاربران گاهی اوقات می توانند NFT یا توکن های غیرقابل تعویض خود را به عنوان وثیقه ارائه دهند، برای مثال، بسته به پروتکل DeFi استفاده شده می‌باشد.

دیفای DeFi چگونه کار می‌کند؟

دیفای بر استفاده از یک بلاکچین متکی است که اغلب در بسیاری از عملیات بر پایه اتریوم است. بلاکچین شکلی از دفتر کل توزیع شده تغییرناپذیر است که به صورت رمزنگاری ورودی ها را ایمن می کند که برای تراکنش ها استفاده می شود.

با یک بلاکچین مبتنی بر اتریوم، قراردادهای هوشمند به عملکرد مدل DeFi کمک می کند. قرارداد هوشمند برنامه‌ای است که بر روی یک بلاکچین با استفاده از دفتر کل توزیع شده ذاتی و قابلیت‌های رمزنگاری اجرا می‌شود. قرارداد هوشمند شرایط و ضوابط اجرای یک عملیات معین را مشخص می کند.

به جای اینکه یک مقام مرکزی امکان وقوع تراکنش را فراهم کند، یک قرارداد هوشمند به صورت برنامه‌ریزی برای انجام تراکنش مالی که در قرارداد مشخص شده است فعال می‌شود. یک قرارداد هوشمند می‌تواند دارایی‌های ارز دیجیتال را نگه دارد که می‌توانند از یک نهاد به نهاد دیگر ارسال شوند.

با قراردادهای هوشمند دیفای، شرایط و ضوابط یک تراکنش نیز، شفاف و به صورت کد در دسترس است. به این معنی که توسط دیگران برای حسابرسی و تجزیه و تحلیل قابل مشاهده است. نیازی به یک مقام مرکزی برای فعال کردن قرارداد هوشمند با DeFi نیست زیرا سیستم در مدل P2P کار می کند. به این ترتیب، اگر دو طرف بتوانند برای اجرای یک تراکنش به توافق برسند، بدون نیاز به یک مرجع مرکزی شخص ثالث انجام می شود.

در مدل DeFi و استفاده آن از قراردادهای هوشمند، بر توانمندسازی کاربر تک تک تاکید شده است. نگهبانی دارایی ارزهای دیجیتال به کنترل کلیدهای رمزگذاری خصوصی و عمومی متکی است. با رویکرد غیرمتمرکز، حضانت در قالب کلیدهای رمزنگاری خصوصی در اختیار فرد قرار می گیرد.

توکن‌های دیفای چیست؟

توکن‌های دیفای DeFi، ارزهای دیجیتالی هستند که با پروژه‌های خاص DeFi مرتبط هستند. اغلب، این توکن‌ها یک مورد استفاده خاص را در اکوسیستم هر پروتکل DeFi ارائه می‌کنند، که از نظر فنی آنها را به شکلی از توکن کاربردی تبدیل می‌کند.

برخلاف کوین ها یا توکن های امنیتی، توکن های کاربردی باید عملکرد واضحی در پروتکل های مربوطه خود داشته باشند. در مورد توکن‌های DeFi، این ارزهای دیجیتال معمولاً هدفی در dApp مرتبط خود دارند.

به طور معمول، توسعه دهندگان DeFi، این ارزهای رمزپایه را در بالای هر بلاکچینی که dApp خود را روی آن می سازند، راه اندازی می کنند. از آنجایی که بیشتر فعالیت ها در DeFi بر روی بلاکچین اتریوم است، اکثر توکن های DeFi از استاندارد توکن ERC-20 اتریوم پیروی می کنند.

پروژه‌های دیفای چیست؟

امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای در سال های اخیر رشد قابل توجهی داشته است. در نتیجه، تعداد و تنوع برنامه های DeFi موجود نیز چند برابر شده است. امروزه، تقریباً برای هر سرویس مالی عمده‌ای که قبلاً استفاده می‌کنید، یک جایگزین DeFi وجود دارد. برخی از برنامه های کاربردی برای فناوری DeFi کاملا منحصر به فرد هستند و برخی از آنها اینگونه نیستند. اما همه به لطف فناوری بلاکچین همتا به همتا امکان پذیر است. در این قسمت به معرفی پروژه های دیفای و کاربردهای آن خواهیم پرداخت:

· صرافی های غیرمتمرکز (DEX)

یک DEX یا صرافی غیرمتمرکز، به شما امکان می دهد رمزارز، کوین یا توکن خود را مبادله کنید. صرافی‌های غیرمتمرکز می توانند معاملات را بدون یک نهاد متمرکز که بر سرویس نظارت دارد انجام دهند، به این معنی که شما نگهبانی کلیدهای خصوصی خود را حفظ می کنید. علاوه بر این، صرافی‌های غیرمتمرکز همچنین به کاربران اجازه می‌دهند بدون منتظر ماندن برای سایر کاربران معامله کنند. به جای استفاده از یک سیستم دفتر سفارش مانند یک صرافی متمرکز، DEX ها قیمت های خود را با استفاده از استخرهای نقدینگی و بازارسازان خودکار (AMM) تعیین می کنند. به طور خلاصه، این فناوری به کاربران امکان داد و ستد مستقیم با سیستم را می دهد.

بیشتر بدانید: تفاوت کوین و توکن در ارز دیجیتال چیست؟

صرافی های غیرمتمرکز برتر مانند Paraswap، Uniswap و Curve همگی از این فناوری استفاده می کنند.

· خدمات وام دهی DeFi

پروتکل‌های وام‌دهی DeFi مانند Compound و Aave کاربران را قادر می‌سازد تا ارزهای دیجیتال را به شیوه‌ای ایمن وام دهند. وام گیرندگان وجوه را به عنوان وثیقه سپرده گذاری می کنند و معمولاً نرخ بهره ثابتی می پردازند، در حالی که وام دهندگان بازده متغیری از دارایی های خود را دریافت می کنند.

خدمات وام دهی DeFi به هر کسی که کیف پول رمزنگاری دارد این امکان را می دهد تا رمزنگاری خود را در یک پروتکل مشارکت دهد. این به سایر کاربران این امکان را می دهد که آن را قرض کنند و در ازای آن، وام دهنده سود دریافت می کند. با این حال، به جای اینکه یک نهاد مرکزی این پرداخت را سازماندهی کند، قرارداد هوشمند می تواند خود اقدام را اجرا کند.

· سرویس‌های استیکینگ دیفای DeFi

DeFi همچنین برخی از گزینه های کاملاً جدید را ارائه می دهد که در هیچ جای دیگری در دسترس نیستند. استیکینگ ارز دیجیتال شامل قفل کردن برخی از ارزهای دیجیتال شما به عنوان بخشی از فرآیند ایمن سازی یک بلاکچین است. در ازای آن، پاداشی دریافت خواهید کرد، به این معنی که استیکینگ به کاربران DeFi یک گزینه منحصر به فرد برای کسب درآمد غیرفعال ارائه می دهد.

· بیمه غیرمتمرکز

پروتکل های بیمه غیرمتمرکز مانند Nexus Mutual به کاربران این امکان را می دهد که از خود در برابر طیف گسترده ای از خطرات در بخش DeFi مانند هک، سرقت و تقریباً هر چیز دیگری محافظت کنند. هرکسی همچنین می‌تواند به استخرهای بیمه کمک کند تا بابت ریسک کردن، بازدهی کسب کند.

مزایا و معایب دیفای DeFi

در این قسمت از مقاله شما می‌توانید با مزایا و معایب دیفای یا امور مالی غیرمتمرکز آشنا شوید:

مزایای دیفای  DeFi

مزایای اصلی دیفای عبارتند از:

• دسترسی آسان: در دیفای شما مجبور نیستید یک حساب باز ​​کنید. فقط با ایجاد یک کیف پول رمزنگاری می توانید به آن دسترسی داشته باشید.
• ناشناس بودن: شما مجبور نیستید نام، آدرس ایمیل یا اطلاعات شخصی خود را ارائه دهید.
• انعطاف‌پذیری: می‌توانید دارایی‌های خود را در هر زمان و بدون نیاز به درخواست مجوز انتقال دهید.
• سرعت: نرخ بهره و پاداش به سرعت (معمولا هر 15 ثانیه) به روز می شود و می تواند به طور قابل توجهی بالاتر از پلتفرم‌های سنتی باشد.
• شفافیت: همه کاربران می‌توانند کل مجموعه تراکنش‌ها را ببینند (شرکت‌های خصوصی و بانک‌ها به ندرت این نوع شفافیت را ارائه می‌کنند).

معایب دیفای  DeFi

در اینجا به معرفی برخی از معایب دیفای خواهیم پرداخت:

• دیفای DeFi بر اساس قراردادهای هوشمند ساخته شده است که در برابر دستکاری و بهره برداری آسیب پذیر هستند. در نتیجه، حسابرسی قرارداد هوشمند با تمام پروتکل‌های DeFi مورد نیاز است.
• بلاکچین ها نمی توانند به داده های خارج از زنجیره دسترسی داشته باشند. در نتیجه، شخص ثالثی باید داده‌های دنیای واقعی را برای آن بلاکچین یکسان ارائه کند، که داده‌ها را متمرکز و در برابر مسائل مختلف آسیب‌پذیر می‌کند.
• به دلیل استفاده نادرست از پروتکل های شخص ثالث، خطاهای کدگذاری، دستکاری قیمت و حملات ماینر، پروژه های دیفای DeFi به شدت در معرض حملات سایبری و انواع دیگر حملات سوء استفاده قرار می گیرند.

معرفی ارزهای دیفای DeFi

پروژه‌های DeFi خدماتی مشابه مؤسسات مالی سنتی مانند وام، بیمه و غیره ارائه می‌دهند.  در اینجا می‌توانید چند پروژه برتر DeFi را که ارزش سرمایه گذاری دارند، بیابید.

1. MakerDAO

MakerDAO یک سازمان مستقل غیرمتمرکز است که استیبل کوین دای را ایجاد می کند و از آن حمایت می کند، که به دلار آمریکا متصل است و برای حفظ ارزش آن از طریق قراردادهای هوشمند طراحی شده است. MakerDAO از جمله محبوب‌ترین پروژه‌های دیفای می‌باشد.

2. Compound

در ارتباط با Compound می‌توان گفت که یک پروتکل مبتنی بر اتریوم است که کاربران را قادر می‌سازد از دارایی‌های ارزهای دیجیتال خود سود کسب کنند. نرخ بهره توسط بازار تعیین می شود و بر اساس عرضه و تقاضای هر دارایی خاص تعیین می‌گردد.

3. Synthetix

Synthetix یک پلتفرم غیرمتمرکز است که کاربران را قادر می‌سازد تا دارایی‌های مصنوعی را داد و ستد کنند. دارایی‌های مصنوعی دارایی های دیجیتالی هستند که قیمت دارایی های دنیای واقعی را دنبال می کنند.

ارز دیجیتال بومی Synthetic، SNX نام دارد که به منظور پرداخت کارمزد تراکنش ها بر روی پلتفرم و استخراج دارایی های مصنوعی جدید مورد استفاده قرار می‌گیرد.

4. Aave

آوه Aave یک پلتفرم وام‌دهی دیفای است که به کاربران امکان می دهد از دارایی های دیجیتال خود سود کسب کنند. همچنین کاربران می‌توانند با استفاده از ارزهای دیجیتال خود وام دریافت کنند. LEND ارز دیجیتال بومی آوه است که برای پرداخت کارمزد تراکنش ها در پلتفرم از آن استفاده می‌کنند. همچنین کاربران می‌توانند برای کسب سود در پلتفرم آوه، LEND را استیک کنند.

5. Curve Finance

Curve Finance یک صرافی غیرمتمرکز است که به کاربران اجازه می‌دهد ارزهای دیجیتال را معامله کنند. کرو فایننس مبتنی بر بلاکچین اتریوم است و از قراردادهای هوشمند برای تسهیل معاملات استفاده می نماید.

CRV ارز بومی کرو فایننس است که به منظور پرداخت کارمزد تراکنش‌ها در پلتفرم مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین نقدینگی را نیز در اختیار صرافی قرار می دهد.

6. PancakeSwap

پنکیک سواپ Pancake Swap یک صرافی غیرمتمرکز است که به کاربران امکان می دهد توکن های BEP-20 را در زنجیره هوشمند بایننس یا بایننس اسمارت چِین سواپ کنند. این پروژه از رشد خوبی برخوردار بوده است و با توجه به ارزش نمادین آن قطعا سرمایه گذاری مناسبی به شمار می‌رود. به هر حال، این پروژه یک توکن بومی به نام کیک Cake دارد.

7. Uniswap

یونی سواپ Uniswap یک صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر اتریوم است که به کاربران اجازه می دهد توکن های ERC-20 را مبادله کنند. علاوه بر این، Uniswap از قراردادهای هوشمند برای تسهیل معاملات استفاده می نماید. این پلتفرم یک پروژه معروف دیفای، به دلیل تعهد به حریم خصوصی سرمایه گذاران است.

سخن پایانی

در این مقاله ما به معرفی مفهوم دیفای DeFi یا امور مالی غیرمتمرکز پرداختیم و بررسی نمودیم که نحوه عملکرد آن چگونه است. شما می‌توانید با خواندن این مقاله با پروژه‌های دیفای و ارزهای مبتنی بر دیفای به طور کامل آشنا شوید.