چرا قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌ها متفاوت است؟

خلاصه مقاله: تفاوت قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌ها نتیجه ساختار غیرمتمرکز بازار کریپتو، تفاوت در عرضه و تقاضا، حجم معاملات و میزان نقدینگی هر پلتفرم است. هر صرافی قیمت را بر اساس آخرین معاملات کاربران خود تعیین می‌کند، بنابراین حتی یک سفارش بزرگ می‌تواند قیمت را تغییر دهد. همچنین، عوامل دیگری مثل کارمزدها، سرعت به‌روزرسانی قیمت‌ها و محدودیت‌های منطقه‌ای نیز این اختلاف قیمت را تشدید می‌کنند.

چرا قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌ها متفاوت است؟

بازار ارزهای دیجیتال برخلاف دیگر بازارهای مالی، متمرکز نیست و هر صرافی به صورت مستقل قیمت‌ها را بر اساس عرضه و تقاضای کاربران خودش تعیین می‌کند. به همین دلیل، وقتی برای فروش یا خرید ارز دیجیتال به چند صرافی سر می‌زنید، ممکن است با قیمت‌های متفاوتی روبه‌رو شوید. این اختلاف قیمت به ویژه در صرافی‌هایی با حجم معاملات پایین یا نقدینگی کم بیشتر دیده می‌شود، چون حتی یک سفارش خرید یا فروش بزرگ می‌تواند قیمت را جابه‌جا کند.

اما تفاوت قیمت ارز دیجیتال در صرافی ها فقط محدود به این عوامل نیست و عوامل مختلفی وجود دارد که روی قیمت رمزارزها تأثیر می‌گذارد.در این مقاله به طور کامل و جامع به این موضوع می‌پردازیم و همچنین توضیح می‌دهیم که چرا قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌های ایرانی با صرافی‌های خارجی متفاوت است.با یکی دیگر از مقالات مجله ارز دیجیتال ورسلند همراه ما باشید.

قیمت ارز دیجیتال چگونه تعیین می‌شود؟

قیمت ارزهای دیجیتال بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین می‌شود. درست مانند سایر بازارهای مالی مثل طلا یا سهام، وقتی تقاضا برای یک ارز دیجیتال بیشتر از عرضه آن باشد، قیمت بالا می‌رود و وقتی عرضه بیشتر از تقاضا باشد، قیمت کاهش پیدا می‌کند. برای مثال، اگر افراد زیادی بخواهند بیت‌کوین بخرند ولی تعداد محدودی برای فروش وجود داشته باشد، خریداران حاضر می‌شوند با قیمت‌های بالاتری خرید کنند و این موضوع باعث افزایش قیمت می‌شود.

عوامل بیرونی هم روی قیمت اثر می‌گذارند. اخبار مثبت مثل خرید بیت کوین توسط یک شرکت بزرگ یا قانون‌گذاری‌های حمایتی می‌تواند باعث افزایش تقاضا و رشد قیمت شود. برعکس، اخبار منفی مانند هک صرافی‌ها، ممنوعیت استفاده از ارزهای دیجیتال در یک کشور یا تصمیمات منفی دولت‌ها می‌تواند باعث کاهش تقاضا و افت قیمت شود. این نوع واکنش‌ها در بازار کریپتو معمولا سریع و شدید هستند چون بسیاری از سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت به دنبال نوسان‌گیری هستند.

نقش بازارهای معاملاتی (صرافی‌ها) نیز بسیار مهم است. صرافی‌های ارز دیجیتال بستری فراهم می‌کنند که خریداران و فروشندگان با هم معامله کنند. قیمت لحظه‌ای هر ارز در این صرافی‌ها با توجه به آخرین معامله انجام‌شده تعیین می‌شود. حجم معاملات در یک صرافی هم اهمیت دارد؛ صرافی‌هایی با نقدینگی بالا قیمت واقعی‌تر و پایدارتر ارائه می‌دهند، در حالی که در صرافی‌های کوچک ممکن است قیمت‌ها نوسان‌های شدیدتری داشته باشند.

عوامل تأثیرگذار بر قیمت ارزهای دیجیتال

عوامل تأثیرگذار بر قیمت ارزهای دیجیتال شامل موارد زیر است:

• عرضه و تقاضا: وقتی تقاضا برای یک ارز دیجیتال افزایش یابد و عرضه محدود باشد، قیمت بالا می‌رود. برای مثال، بیت‌کوین با عرضه ثابت ۲۱ میلیون واحدی، تحت تأثیر تقاضا نوسانات قیمتی زیادی دارد.
• شرایط اقتصادی کلان: تورم، نرخ بهره، یا بی‌ثباتی در بازارهای سنتی (مثل بورس) می‌تواند سرمایه‌گذاران را به سمت ارزهای دیجیتال سوق دهد یا از آن دور کند.
• اخبار و رویدادها: اخبار مثبت (مثل پذیرش توسط شرکت‌های بزرگ یا قانون‌گذاری مثبت) قیمت را افزایش می‌دهد، در حالی که اخبار منفی (مثل هک صرافی‌ها یا ممنوعیت‌های قانونی) می‌تواند باعث کاهش قیمت شود.
• قوانین و مقررات: تصمیمات دولت‌ها درباره قانون‌گذاری ارزهای دیجیتال، مثل ممنوعیت یا حمایت از آن‌ها، تأثیر مستقیم بر قیمت دارد.
• پذیرش و کاربرد: هرچه ارز دیجیتال در دنیای واقعی بیشتر استفاده شود (مثلاً برای پرداخت یا قراردادهای هوشمند)، ارزش آن افزایش می‌یابد.
• فعالیت نهنگ‌ها: سرمایه‌گذاران بزرگ (نهنگ‌ها) با خرید یا فروش حجم زیادی از یک ارز می‌توانند قیمت را به شدت تحت تأثیر قرار دهند.
• هزینه‌های استخراج: برای ارزهایی مثل بیت‌کوین، هزینه‌های انرژی و سختی استخراج (ماینینگ) بر قیمت تأثیر می‌گذارد.
• رقابت در بازار: ظهور ارزهای دیجیتال جدید یا بهبود فناوری‌های موجود می‌تواند باعث کاهش یا افزایش ارزش دیگر ارزها شود.
• شایعات و احساسات بازار: جو روانی و گمانه‌زنی‌ها در شبکه‌های اجتماعی و پلتفرم‌هایی مثل ایکس می‌توانند باعث نوسانات کوتاه‌مدت شوند.

این عوامل به صورت ترکیبی عمل می‌کنند و قیمت‌ها را در بازار پرنوسان ارزهای دیجیتال تحت تأثیر قرار می‌دهند.

تفاوت قیمت در صرافی‌های ایرانی و خارجی

احتمالاً برای شما هم پیش آمده که هنگام بررسی یک رمزارز در یک صرافی ایرانی، متوجه اختلاف قیمت آن با صرافی‌های خارجی شده‌اید. این تفاوت قیمت گاهی آن‌قدر چشمگیر است که کاربران را متعجب می‌کند یا حتی به فکر سود بردن از این اختلاف می‌اندازد؛ اما چرا چرا قیمت ارزهای دیجیتال درصرافی‌های مختلف با یکدیگر متفاوت است؟ در ادامه، به دقیق‌تر به این موضوع می‌پردازیم:

علل اصلی تفاوت قیمت

تفاوت قیمت‌ها نتیجه عوامل اقتصادی، فنی، قانونی و جغرافیایی است که بازار ایران را از بازار جهانی جدا می‌کند. این عوامل به صورت ترکیبی عمل می‌کنند و باعث می‌شود قیمت‌ها در ایران اغلب بالاتر از بازار جهانی باشد (به دلیل تقاضای بالا و عرضه محدود). بیایید جزئیات را بررسی کنیم:

تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های بانکی:

ایران تحت تحریم‌های شدید ایالات متحده و اتحادیه اروپا قرار دارد که انتقال پول فیات (مانند دلار یا یورو) به صرافی‌های خارجی را تقریباً غیرممکن می‌کند. کاربران ایرانی نمی‌توانند به راحتی حساب‌های بانکی بین‌المللی باز کنند یا از کارت‌های اعتباری ویزا/مستر استفاده کنند. در نتیجه، صرافی‌های خارجی ارائه خدمات به کاربران ایرانی را ممنوع می‌کنند (مثلاً بایننس آی‌پی‌های ایرانی را بلاک می‌کند).

این محدودیت‌ها باعث می‌شود ایرانی‌ها عمدتاً از صرافی‌های داخلی استفاده کنند. برای مثال، یکی از پلتفرم‌های محبوب کاربران در ایران صرافی ورسلند است که از بیش از ۴۰۰ ارز دیجیتال پشتیبانی کرده و معاملات کریپتو را با بهترین قیمت و کمترین کارمزد ارائه می‌دهد.

از طرفی،عرضه ارز دیجیتال در ایران محدود است (چون واردات مستقیم از خارج سخت است)، در حالی که تقاضا (به دلیل تورم ریال و تمایل به حفظ ارزش دارایی) بالاست. طبق گزارش‌های اقتصادی، تورم ایران در سال‌های اخیر بالای ۴۰ درصد بوده، که مردم را به سمت رمزارزها سوق می‌دهد و قیمت را در بازار داخلی بالا می‌برد.

نرخ تبدیل ریال به دلار و نوسانات ارزی:

قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌های خارجی بر اساس جفت‌های USD/BTC یا USDT/BTC محاسبه می‌شود، در حالی که در صرافی‌های ایرانی، قیمت اغلب بر اساس ریال است. نرخ دلار در بازار آزاد ایران (که توسط صرافی‌های غیررسمی تعیین می‌شود) اغلب بالاتر از نرخ رسمی است).

مثلاً اگر قیمت بیت‌کوین در بایننس ۶۰,۰۰۰ دلار باشد، با نرخ دلار ۶۵,۰۰۰ تومان، قیمت معادل حدود ۳.۹ میلیارد تومان می‌شود. اما در یک صرافی ارز دیجیتال ایرانی، به دلیل تقاضای داخلی، ممکن است به ۴.۲-۴.۵ میلیارد تومان برسد. این تفاوت مستقیماً به نوسانات نرخ دلار وابسته است؛ وقتی دلار گران می‌شود، قیمت کریپتو در ایران هم بیشتر از بازار جهانی افزایش می‌یابد.

حجم معاملات و نقدینگی پایین در بازار ایران:

صرافی‌های خارجی حجم معاملات روزانه‌شان میلیاردها دلار است (بایننس بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار در روز)، که باعث ثبات قیمت‌ها می‌شود. اما صرافی‌های ایرانی حجم معاملات‌شان در حد صدها میلیون تومان است. این نقدینگی پایین باعث می‌شود قیمت‌ها با سفارش‌های کوچک (خرید یا فروش) نوسان زیادی داشته باشند.

در بازارهای کوچک، «اسپرد» (تفاوت قیمت خرید و فروش) بالاتر است. مثلاً در یک پلتفرم داخلی، اسپرد بیت‌کوین ممکن است ۱-۲ درصد باشد، در حالی که در بایننس کمتر از ۰.۱ درصد است. این اسپرد اضافی مستقیماً به قیمت بالاتر منجر می‌شود.

قوانین و مقررات داخلی:

بانک مرکزی ایران معاملات کریپتو را به رسمیت می‌شناسد اما آن را «دارایی دیجیتال» می‌داند، نه پول قانونی. صرافی‌های ایرانی باید مجوز بگیرند و مالیات بپردازند، که هزینه‌های عملیاتی‌شان را افزایش می‌دهد و این هزینه به قیمت‌ها منتقل می‌شود.

از سوی دیگر، ریسک‌های قانونی مثل فیلترینگ سایت‌های خارجی یا تغییرات ناگهانی مقررات (مثل ممنوعیت موقت استخراج در ۲۰۲۱) باعث می‌شود بازار داخلی ایزوله شود.

عوامل روانی و تقاضای محلی:

در ایران، ارز دیجیتال نه تنها سرمایه‌گذاری است، بلکه راهی برای دور زدن تحریم‌ها و حفظ ارزش در برابر تورم. رویدادهایی مثل انتخابات آمریکا یا تنش‌های ژئوپلیتیکی تقاضا را افزایش می‌دهد. شایعات در تلگرام یا اینستاگرام هم می‌تواند قیمت را موقتاً بالا ببرد.

در مقابل، بازار جهانی بیشتر تحت تأثیر عوامل کلان مثل نرخ بهره فدرال رزرو یا هالوینگ بیت‌کوین است.

هزینه‌های اضافی در صرافی‌های ایرانی:

کارمزد معاملات در صرافی‌های داخلی بالاتر است (۰.۲-۰.۵ درصد در مقابل ۰.۱ درصد در بایننس). علاوه بر این، هزینه‌های واریز/برداشت با ریال (از طریق درگاه‌های بانکی) و احراز هویت سخت‌گیرانه‌تر، قیمت را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

نتیجه‌گیری

در این مقاله به علل تفاوت قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌ها با یکدیگر پرداختیم. همانطور که ملاحظه کردید، تفاوت قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌ها نتیجه ترکیبی از عوامل اقتصادی، فنی و جغرافیایی است. درک نحوه عملکرد صرافی‌ها، چگونگی تعیین قیمت‌ها و دلیل اختلاف قیمت ارز دیجیتال در صرافی‌ها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات درست‌تری در بازار بگیرند. اگر قصد معامله دارید، مقایسه قیمت‌ها بین صرافی‌های ایرانی و خارجی و توجه به شاخص‌هایی مثل کارمزد و یا حجم معاملات می‌تواند به شما در یافتن بهترین گزینه‌ها کمک کند.